Việc tạo môi trường cho giáo dục STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) cần cân nhắc tới nhiều yếu tố, bao gồm không gian vật lý, tài nguyên, chương trình giảng dạy và phương pháp giảng dạy. Dưới đây là một số bước có thể giúp bạn tạo ra một môi trường phù hợp cho giáo dục STEM.

Xác định mục tiêu của giáo dục STEM

Thiết lập các mục tiêu học tập rõ ràng là một bước quan trọng trong việc tạo ra một chương trình giáo dục STEM thành công. Dưới đây là một số bước thầy cô có thể thực hiện để thiết lập mục tiêu học tập rõ ràng:

• Xem xét các tiêu chuẩn quốc gia hoặc địa phương: Các tiêu chuẩn của chương trình được ấn định trong các văn bản hoặc công văn của Bộ Giáo dục hay của địa phương và thậm chí của trường học sẽ giúp thầy cô xác định các khái niệm và kỹ năng chính mà học sinh nên học trong các môn học STEM. Các tiêu chuẩn này có thể dùng làm điểm khởi đầu để phát triển các mục tiêu học tập.
• Xem xét nhu cầu và sở thích của học sinh: Các mục tiêu học tập phù hợp và hấp dẫn có lẽ sẽ khác nhau với từng lớp học và thậm chí từng học sinh. Vì vậy, hãy cân nhắc tới việc khảo sát ý kiến của các em để chọn được những mục tiêu hợp lý. 

Nguồn: International STEM Association

• Tham khảo ý kiến của các nhà giáo dục khác: Để đảm bảo những mục tiêu thầy cô đưa ra là phù hợp, thầy cô có thể trao đổi với các đồng nghiệp. Có thể họ sẽ chỉ ra được những thiếu sót và điểm trùng lặp trong chương trình giảng dạy để thầy cô hoàn thiện bài học của mình hơn.
• Sử dụng thiết kế ngược (backward design):.Thầy cô có thể bắt đầu bằng cách xác định các kết quả mà bạn muốn học sinh của mình đạt được, sau đó làm ngược lại để tạo ra các bài học và bài kiểm tra giúp các em đạt được những kết quả đó.

Bằng cách thiết lập các mục tiêu học tập rõ ràng cho giáo dục STEM, thầy cô có thể đảm bảo rằng học sinh của mình nhận được một nền giáo dục toàn diện để chuẩn bị cho các em thành công trong tương lai trong các lĩnh vực STEM.

Xây dựng một không gian học tập thích hợp

Đối với dạy học STEM, một môi trường an toàn và thoải mái là một yếu tố then chốt ảnh hưởng đến sự thành công của lớp học. Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện để thiết kế một không gian vật lý phù hợp cho giáo dục STEM:

• Xác định các yêu cầu cụ thể: Trước khi thiết kế, hãy xác định các yêu cầu về kích thước và cấu trúc của căn phòng cho chương trình giáo dục STEM. Một số yếu tố đáng cân nhắc là số lượng học sinh, loại hoạt động, thiết bị và tài liệu,….
• Chọn một địa điểm thích hợp: Địa điểm tốt dành cho lớp học STEM cần phải có kết nối Internet, nhiều ổ cắm điện, loa, màn hình chiếu, dễ tiếp cận, có đủ cơ sở vật chất cần thiết, đầy đủ ánh sáng tự nhiên và nhân tạo… 

Nguồn: International STEM Association

• Tạo không gian linh hoạt: Thầy cô nên sử dụng bàn, ghế và đồ nội thất khác có thể di chuyển để tạo không gian phù hợp với nhiều loại hoạt động học tập.
• Cung cấp nơi lưu trữ: Đảm bảo rằng không gian học tập có đủ nơi lưu trữ để giữ cho thiết bị và vật liệu được ngăn nắp và dễ lấy. Sử dụng kệ, tủ và thùng chứa để sắp xếp và dán nhãn vật liệu.
• Cân nhắc về an toàn: Đảm bảo rằng không gian học tập đáp ứng các yêu cầu về an toàn cho giáo dục STEM. Thầy cô cần sử dụng các thiết bị và quy trình an toàn phù hợp để giảm thiểu rủi ro tai nạn và thương tích.

Thiết kế một không gian vật lý phù hợp cho giáo dục STEM đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận và chú ý đến từng chi tiết. Bằng cách cung cấp cho học sinh một không gian đủ ánh sáng, ngăn nắp và linh hoạt, bạn có thể tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc học tập và khám phá.

Tích hợp công nghệ

Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng và được thúc đẩy bởi công nghệ như ngày nay, chắc chắn giáo dục STEM cũng cần được tích hợp công nghệ:

• Sử dụng các công cụ và tài nguyên kỹ thuật số: Ứng dụng giáo dục, phần mềm, mô phỏng trực tuyến và các công cụ tương tác khác là những “trợ thủ” vô cùng đắc lực trong việc giúp học sinh học các khái niệm và kỹ năng STEM theo cách tương tác và năng động hơn.
• Cho phép sử dụng thiết bị công nghệ: Các thiết bị như máy tính xách tay, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh nên được cho phép sử dụng trong lớp với quy tắc và hướng dẫn cụ thể. Từ đó các em có thể dễ dàng truy cập thông tin hơn nhưng vẫn có chừng mực trong giờ học.
• Sử dụng các công cụ cộng tác trực tuyến: Sử dụng các công cụ cộng tác trực tuyến như Google Docs hoặc Microsoft Teams để tạo điều kiện cộng tác giữa học sinh và cho phép học sinh làm việc cùng nhau trong các dự án và bài tập STEM.

Việc kết hợp công nghệ trong giáo dục STEM đòi hỏi một cách tiếp cận linh hoạt và có chủ đích. Công nghệ có thể giúp thầy cô tạo ra trải nghiệm học tập năng động và hấp dẫn hơn cho học sinh.

Xây dựng chương trình học phong phú

Để thu hút học sinh trong giờ học, một trong những điều quan trọng nhất là nội dung giảng dạy. Sau đây là một số cách để giúp thầy cô có được nội dung dạy học hấp dẫn:

• Sử dụng cách tiếp cận dựa trên vấn đề (problem-based): Sử dụng cách tiếp cận dựa trên vấn đề để giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và cộng tác. Cung cấp cho học sinh những vấn đề thực tế yêu cầu các em sử dụng các kỹ năng STEM để tìm ra giải pháp.

→ Thầy cô tìm hiểu thêm về dạy học dựa trên vấn đề tại đây: https://elearning.istema.vn/day-hoc-dua-tren-van-de 

• Kết hợp học tập liên môn: Kết hợp học tập liên môn để giúp học sinh hiểu các kỹ năng và kiến thức STEM có thể được áp dụng như thế nào trong các lĩnh vực khác nhau. Sử dụng các dự án và hoạt động yêu cầu học sinh tích hợp các kỹ năng STEM với các môn học khác, chẳng hạn như nghệ thuật, lịch sử hoặc văn học.

Chương trình học hấp dẫn sẽ giúp thu hút các em (Nguồn: International STEM Association) 

• Sử dụng các ví dụ thực tế: Sử dụng các ví dụ thực tế để giúp học sinh hiểu được sự liên quan của các kỹ năng và kiến thức STEM. Cung cấp các ví dụ về cách các chuyên gia STEM sử dụng những kỹ năng và kiến thức này trong công việc của họ.
• Cung cấp các khóa học và cơ hội nâng cao: Cung cấp các khóa học và cơ hội nâng cao cho những sinh viên quan tâm đến việc theo đuổi các lĩnh vực STEM ở trường đại học hoặc hơn thế nữa. Tạo cơ hội cho học sinh làm việc với các chuyên gia STEM, tham gia vào các dự án nghiên cứu hoặc tham dự các hội nghị hoặc cuộc thi.
• Cung cấp đánh giá và phản hồi: Cung cấp đánh giá và phản hồi để giúp học sinh hiểu được tiến trình của họ và các lĩnh vực cần cải thiện. Sử dụng đánh giá quá trình và tổng kết để đánh giá việc học tập của học sinh và cung cấp phản hồi cụ thể về cách cải thiện.

Phát triển một chương trình giảng dạy hấp dẫn cho giáo dục STEM đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận và chú ý đến từng chi tiết. Bằng cách kết hợp nhiều phương pháp dạy học và cung cấp các cơ hội nâng cao, thầy côcó thể tạo ra một chương trình giảng dạy chuẩn bị cho học sinh thành công trong các lĩnh vực STEM

Hướng dẫn học sinh

Cung cấp sự cố vấn và hướng dẫn sẽ giúp học sinh thành công trong giáo dục STEM. Dưới đây là một số điều thầy cô có thể thực hiện tư vấn và hướng dẫn cho học sinh:

• Kết nối học sinh với các chuyên gia STEM: Chuyên gia STEM là những người có thể đưa ra hướng dẫn, lời khuyên và nguồn cảm hứng. Nếu học sinh có cơ hội trò chuyện và trao đổi với họ, các em có thể tìm được nhiều động lực và cảm hứng học tập cũng như tìm hiểu STEM hơn.
• Xây dựng một cộng đồng học tập hỗ trợ: Cộng đồng học tập là nơi học sinh cảm thấy thoải mái khi đặt câu hỏi và tìm kiếm sự giúp đỡ. Đây có thể là nhóm học tập trên mạng xã hội như Facebook hoặc một câu lạc bộ hay bất cứ hình thức nào phù hợp với học sinh.
• Đưa ra phản hồi và hỗ trợ: Thầy cô nên nhận xét hoặc góp ý cho học sinh một cách đều đặn nhưng cũng cần tinh tế và khéo léo. Thầy cô có thể sử dụng nhiều hình thức như gặp mặt trực tiếp, nhận xét trên phiếu bài tập hoặc gửi tin nhắn riêng tùy theo nhận xét mà thầy cô đưa ra. Điều quan trọng nhất là đảm bảo học sinh cảm thấy thoải mái và được tôn trọng.

Giáo viên hướng dẫn học sinh (Nguồn: International STEM Association)

• Tạo cơ hội lãnh đạo và phục vụ: Tạo cơ hội cho học sinh phát triển kỹ năng lãnh đạo và phục vụ thông qua các dự án và hoạt động liên quan đến STEM. Điều này có thể giúp các em phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp, cũng như ý thức trách nhiệm xã hội.

Cung cấp cố vấn và hướng dẫn cho giáo dục STEM đòi hỏi cam kết xây dựng mối quan hệ bền chặt với học sinh và cung cấp cho các em sự hỗ trợ cần thiết để thành công. 

Tổng Kết

Để có thể thành công mang đến những bài học STEM bổ ích và hấp dẫn cho học sinh, thầy cô cần cân nhắc đến việc xây dựng chương trình với nội dung phù hợp, không gian học tập hợp lý cũng như mục tiêu học tập xác đáng. Ngoài ra, việc tích hợp công nghệ và thường xuyên hướng dẫn, tư vấn cho học sinh cũng là điều không thể thiếu. 

Thầy Cô đang quan tâm, muốn tìm hiểu về Giáo dục STEM, cách áp dụng phương pháp STEM vào lớp học, tham gia “Khoá đào tạo Nhà giáo dục STEM cấp chứng nhận ISA-STEM.org” ngay nhé.

Bài viết được biên soạn bởi International STEM Association, xin vui lòng không được sao chép dưới mọi hình thức.