Nội dung chính:
1. Giáo dục STEAM là gì?
Giáo dục STEAM là một phương pháp giáo dục tích hợp các môn Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán (STEAM) vào một chương trình giảng dạy toàn diện nhằm thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới và tư duy phản biện. Mục tiêu của giáo dục STEAM là chuẩn bị cho học sinh thành công trong lực lượng lao động thế kỷ 21, nơi ngày càng đòi hỏi sự kết hợp giữa các kỹ năng kỹ thuật và sáng tạo.
Giáo dục STEAM nhận ra tầm quan trọng của nghệ thuật trong việc phát triển khả năng sáng tạo và thúc đẩy đổi mới. Nó tìm cách tích hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy STEM để tạo ra một nền giáo dục toàn diện hơn cho học sinh. Phương pháp giáo dục liên ngành này cho phép học sinh phát triển nhiều loại kỹ năng hơn, bao gồm giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và giao tiếp.
Giáo dục STEAM nhấn mạnh vào học tập dựa trên dự án, thực hành, trong đó học sinh hợp tác làm việc để thiết kế và tạo ra giải pháp cho các vấn đề trong thế giới thực. Cách tiếp cận này cho phép học sinh áp dụng kiến thức học được trên lớp vào các tình huống thực tế, giúp việc học trở nên hấp dẫn và ý nghĩa hơn.
Giáo dục STEAM ngày càng trở nên phổ biến khi các nhà giáo dục và hoạch định chính sách nhận ra tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho học sinh nghề nghiệp trong lực lượng lao động thế kỷ 21. Bằng cách tích hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy STEM, giáo dục STEAM giúp tạo ra một nền giáo dục toàn diện hơn, thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới và kỹ năng tư duy phản biện, chuẩn bị cho học sinh thành công trong nhiều lĩnh vực.
2. Sự khác biệt chính giữa giáo dục STEM và STEAM là gì?
Sự khác biệt chính giữa giáo dục STEM và STEAM là việc đưa nghệ thuật vào sau. Trong khi giáo dục STEM tập trung vào Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán thì giáo dục STEAM tích hợp Nghệ thuật vào chương trình giảng dạy. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa giáo dục STEM và STEAM:
Chương trình giảng dạy: Giáo dục STEM tập trung chủ yếu vào các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, trong khi giáo dục STEAM bổ sung các môn nghệ thuật như âm nhạc, nghệ thuật thị giác, khiêu vũ hoặc sân khấu vào chương trình giảng dạy.
Sự sáng tạo: Giáo dục STEM tập trung vào phát triển kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề của học sinh, trong khi giáo dục STEAM tìm cách thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới bằng cách kết hợp nghệ thuật.
Con đường sự nghiệp: Giáo dục STEM chuẩn bị cho học sinh sự nghiệp trong các lĩnh vực kỹ thuật như lập trình máy tính, kỹ thuật và khoa học, trong khi giáo dục STEAM nhận ra tầm quan trọng của sự sáng tạo và chuẩn bị cho học sinh những nghề nghiệp kết hợp các kỹ năng kỹ thuật và sáng tạo như kiến trúc, thiết kế và sản xuất phương tiện truyền thông .
Phương pháp giảng dạy: Giáo dục STEM nhấn mạnh vào học tập thực hành và giải quyết vấn đề thông qua thử nghiệm và thử và sai. Tương tự như vậy, giáo dục STEAM nhấn mạnh vào việc học thực hành nhưng cũng bổ sung các yếu tố sáng tạo như nghệ thuật và thiết kế.
Sự tham gia của học sinh: Giáo dục STEAM có thể hấp dẫn hơn đối với những học sinh yêu thích nghệ thuật, vì nó cho phép các em kết hợp tài năng nghệ thuật của mình với kiến thức kỹ thuật. Giáo dục STEM có thể hấp dẫn hơn đối với những học sinh thích các môn kỹ thuật và giải quyết vấn đề.
Nhìn chung, trong khi giáo dục STEM tập trung vào các môn học chính là khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học thì giáo dục STEAM tích hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy, khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới và một nền giáo dục toàn diện hơn. Cả hai cách tiếp cận đều có lợi ích của chúng và rất quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh thành công trong lực lượng lao động thế kỷ 21.
3. Lợi ích của giáo dục STEAM là gì?
Giáo dục STEAM rất quan trọng vì nó nhận ra vai trò của nghệ thuật trong việc thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới và tư duy phản biện, cũng như cách những kỹ năng này ngày càng cần thiết trong lực lượng lao động thế kỷ 21. Dưới đây là một số lý do tại sao giáo dục STEAM lại quan trọng:
Thúc đẩy sự sáng tạo: Giáo dục STEAM tích hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy, cho phép học sinh phát triển khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của mình. Điều này rất quan trọng vì sáng tạo là một kỹ năng quan trọng được đánh giá cao trong nhiều ngành và cần thiết để giải quyết vấn đề và đổi mới.
Cung cấp một nền giáo dục toàn diện: Bằng cách kết hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy, giáo dục STEAM cung cấp một nền giáo dục toàn diện và toàn diện hơn cho học sinh. Phương pháp giáo dục liên ngành này có thể giúp học sinh phát triển nhiều kỹ năng cần thiết để thành công trong nhiều ngành nghề khác nhau.
Chuẩn bị cho tương lai: Giáo dục STEAM chuẩn bị cho học sinh kĩ năng lao động của thế kỷ 21, đòi hỏi sự kết hợp giữa các kỹ năng kỹ thuật và sáng tạo. Bằng cách tích hợp nghệ thuật vào chương trình giảng dạy, giáo dục STEAM đảm bảo rằng học sinh có những kỹ năng cần thiết để thành công trong thị trường việc làm đang thay đổi nhanh chóng.
Khuyến khích hợp tác: Giáo dục STEAM nhấn mạnh vào học tập dựa trên dự án, thực hành, trong đó học sinh làm việc cộng tác để thiết kế và tạo ra giải pháp cho các vấn đề trong thế giới thực. Cách làm này giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp, được các nhà tuyển dụng đánh giá cao.
Nhìn chung, giáo dục STEAM rất quan trọng vì nó giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công trong lực lượng lao động thế kỷ 21, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới, đồng thời cung cấp một nền giáo dục toàn diện hơn.
4. Lồng ghép yếu tố vẽ trong giáo dục STEAM
Nghệ thuật (Arts) có thể bao gồm vô vàn các thể loại khác nhau như kịch, âm nhạc, triết học, điêu khắc,…Song, bài viết này sẽ chỉ đề cập tới vẽ – một nhánh rất nhỏ của nghệ thuật nhưng cũng rất dễ áp dụng và thân thuộc với cả giáo viên và học sinh.
Từ lâu, vẽ đã được chứng minh là có nhiều tác động tích cực lên việc học của trẻ. Cụ thể, sau đây là một số lợi ích của việc học vẽ:
- Vẽ giúp trực quan hóa kiến thức, giúp ta dễ hiểu và dễ nhớ kiến thức hơn.
- Vẽ giúp phát triển tư duy thị giác – không gian.
- Vẽ giúp phát triển đồng thời cả kỹ năng thực hành và tư duy trong cùng một hoạt động.
- Vẽ giúp rèn luyện thái độ sống tích cực, giảm các hội chứng mất tập trung và bướng bỉnh.
Vậy thì làm thế nào để tích hợp STEAM và vẽ? Sau đây là một số cách được đề cập trong cuốn Giáo dục Stem/Steam: Từ trải nghiệm thực hành đến tư duy sáng tạo (TS. Nguyễn Thành Hải)
Bắt đầu với những khái niệm đơn giản: Các hình vẽ sẽ giúp thay thế cho chữ viết đối với trẻ chưa biết chữ. Ví dụ như giáo viên có thể yêu cầu trẻ vẽ lại minh họa cho một thí nghiệm nào đó. Ở các cấp học cao hơn, giáo viên có thể yêu cầu các em vẽ lại quá trình thí nghiệm, hiện tượng, sơ đồ,…
Khuyến khích thảo luận khi vẽ: Trong khi vẽ, giáo viên có thể giúp học sinh phát triển kĩ năng tư duy, quan sát và thu nhận nhiều góc nhìn qua những câu hỏi như “Điều gì nổi bật nhất?” hay “Hình dáng của vật giống hình gì các em từng thấy?”,… Giáo viên cần lưu ý không nên áp đặt suy nghĩ của người lớn và tránh sử dụng những từ ngữ ít quen thuộc với các em. Cuối cùng, mục đích của việc thảo luận là giúp các em phát triển kĩ năng chứ không phải có được sản phẩm đẹp mắt.
Sử dụng vẽ trong hoạt động kiểm tra đánh giá: Ví dụ, giáo viên có thể thông qua yêu cầu các em vẽ mô hình/cấu tạo của con vật hoặc đồ vật để nắm được hiểu biết ban đầu của các em về sự vật, sự việc. Từ đó, giáo viên có thể điều chỉnh nội dung dạy sao cho phù hợp.
Tổng Kết
Tựu chung lại, việc tích hợp nghệ thuật vào giáo dục để STEM trở thành STEAM được đánh giá là một bước tiến vô cùng đúng đắn. Qua đó, học sinh không chỉ nhận được những kiến thức, kĩ năng về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học mà còn cả những lĩnh vực nghệ thuật. Từ đó, các em có thêm nhiều hiểu biết đa ngành, liên môn hơn, có thêm nhiều góc nhìn cho một vấn đề hơn và chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Thầy cô có thể tích hợp việc vẽ vào dạy học để bắt đầu với việc áp dụng STEAM vào giảng dạy.
Thầy Cô đang quan tâm, muốn tìm hiểu về Giáo dục STEM, cách áp dụng phương pháp STEM vào lớp học, tham gia “Khoá đào tạo Nhà giáo dục STEM cấp chứng nhận ISA-STEM.org” ngay nhé.
Bài viết được biên soạn bởi International STEM Association, xin vui lòng không được sao chép dưới mọi hình thức.
Bài viết liên quan
✓ Dạy học STEM: Cần chuẩn bị những gì?
✓ 6 tiêu chí của 1 chương trình STEM chất lượng
✓ Những hiểu lầm về giáo dục STEM
